“Chỉ cần các con còn trẻ, đủ để cha hết lòng yêu mến các con.”

THẾ GIỚI TUỔI TEEN

“Em không biết tại sao. Thực ra em không nghĩ mình hư như thế. Hơn một năm trước em vẫn là một học sinh ngoan… Chẳng hiểu tại sao giờ này em luôn hay phản kháng. Ai nói gì cũng muốn chống trả… Có một cái gì đó trong em thúc đẩy… Thưa cô.”

Trước mặt tôi, một em nữ 14 tuổi trần tình như thế. Em sắp bị đuổi học vì phá phách, cãi thầy cô, và nhất là rất ương ngạnh. Không biết nhiều về em, nhưng ít nhất đây là nội dung phiếu báo cáo của cô chủ nhiệm, ý kiến của các thầy cô dậy lớp mà tôi nhận được. Thậm chí, thầy dậy toán còn nói: “Nếu không có em… trong lớp thì có lẽ tiết học sẽ tốt hơn”.

“Em không  phải là người xấu. Em không là một trò hư. Nhưng em đang ở một giai đoạn rất đẹp nhưng cũng rất phức tạp của tuổi trăng chưa tròn. Em có biết không ? »

«Không!»  Em ngẩng mặt lên, nhìn tôi như tìm thấy sự cứu giúp. «Thưa cô, đôi lúc em cảm thấy ngộp thở, muốn đập phá, muốn bứt ra khỏi một cái gì đó… Cô giúp em.»

Mẩu đối thoại ngắn này, tôi nghĩ, chỉ là một trong rất nhiều những tình huống mà các nhà giáo dục và bậc phụ huynh phải đối diện trong khi thực hiện sứ mệnh giáo dục cho tuổi thiếu niên. Trong thực tế, khi đứa trẻ còn thơ bé hoặc ở tuổi bậc tiểu học, tức là từ khoảng 7-12 tuổi, các bậc phụ huynh không cảm thấy có vấn đề gì nghiêm trọng trong việc dậy dỗ con cái. Tuy nhiên, khi đứa trẻ vừa sang lứa tuổi 13, 14, thì không ít phụ huynh cảm thấy chới với, hụt hẫng, đôi khi bất lực trước «đứa trẻ» của mình. Trước đây, nó rất ngoan, dễ thương, vâng lời… là thế, nhưng nay đột nhiên trở nên khó chịu lạ lùng! Nó hư rồi chăng? Không thể cứu vãn được chăng?

«Căn bệnh» mà chúng ta đang bắt mạch này không có gì mới lạ hay nan y, mà đơn giản chỉ là các trẻ của chúng ta đang ở trong độ tuổi của khủng hoảng. Nói cách chính xác hơn, đó là tuổi thiếu niên.

Đồng ý là mỗi người lớn chúng ta đều trải qua lứa tuổi thiếu niên ấy, và đều lớn lên ngoan ngoãn chứ đâu như bọn trẻ «tuổi teen» thời này. Phát biểu này không sai. Nhưng công bằng mà nói, ít ai trong chúng ta chịu dừng lại để đọc những khó khăn mà bản thân của mình đã trải qua. Hơn nữa, chúng ta cũng phải chân nhận rằng, thời đại của các em ngày nay khó hơn thời của chúng ta rất nhiều, dù khoảng cách thời gian ấy không bao xa. Cụ thể, trong số những vụ phạm pháp ngày nay, có nhiều ca xuất phát từ việc « bỏ rơi », thiếu quan tâm giáo dục của các bậc phụ huynh và nhà giáo dục khi các em còn trong tuổi thiếu niên.

Vì thế, sau khi đã trình bày với quý độc giả về tâm lý và cách giáo dục trẻ ở lứa tuổi từ 7 -12, như sự chuẩn bị trước cho lứa tuổi nhiều khó khăn kế tiếp. Từ số này, Chuyên đề Don Bosco sẽ trình bày với quý phụ huynh và các nhà giáo dục về tâm lý của tuổi thiếu niên, dựa trên nghiên cứu của Tonino Lasconi, để mở đường cho một hiểu biết và thông cảm hơn với lứa tuổi này, nhằm giúp cho việc đồng hành với các em được hữu hiệu hơn.

  1. Tuổi thiếu niên, tuổi băn khoăn

Trong đời người, có một khoảng thời gian mà sức sống bỗng bùng phát dữ dội, tưng bừng, ứ tràn. Nó vượt qua mọi khuôn khổ, thời gian, kích cỡ. Nó vượt qua mọi dự đoán, chợt nắng chợt mưa. Tuổi thiếu niên là thế, hội tụ nơi tuổi này cả niềm vui lẫn những khó ưa của một đứa trẻ; sự quyết đoán, sức bật, ước mơ của tuổi thanh niên ; những lắng lo, những vấn đề của người lớn, và cả nỗi hãi sợ của tuổi già; sự giằng co giữa thói quen gắn bó với gia đình nhưng lại ước muốn được tự do bay nhảy vào những chân trời mới. Tuổi thiếu niên mang hương vị của mùa xuân pha lẫn màu sắc của mùa thu; khát khao được vuốt ve, ôm ấp, sự trải nghiệm về những tình cảm và cảm xúc mới hướng về người khác giới, tò mò, thích khám phá về cơ quan sinh dục và những hành động liên quan đến tình dục. Đặc biệt hơn, tuổi thiếu niên là lứa tuổi muốn là chính mình, là một ai đó, và cùng với những người khác. Tuổi thiếu niên không có một định nghĩa rõ ràng về cuộc sống. Lứa tuổi này được tính từ 13 đến 17 tuổi.

Trong xã hội, người ta thường quan tâm đến tuổi thanh niên, là những người đã trưởng thành và có những đóng góp trực tiếp hay gián tiếp trong xã hội. Trong khi đó, lứa tuổi thiếu niên đầy băn khoăn lại bị lãng quên: có lẽ vì nó không còn dễ thương như tuổi thơ để cha mẹ yêu chiều, nó cũng không chín chắn như tuổi thanh niên để trao trách nhiệm, để lao vào xã hội. Cho nên, tuổi teen đành quấn lấy nhau, cùng chung sống theo cách riêng của mình «ngay lập tức và chỉ giây phút hiện tại», với những dồn nén của giai đoạn đang định rõ cốt cách, với những giấc mơ lãng mạn kiểu «Juliette – Romeo».

  1. «Thế giới tuổi teen»

Cùng một khát khao, cùng một mộng mơ, tuổi teen hình thành «thế giới tuổi niên thiếu» như thế đó. Tuổi teen có loại trang phục và lối hành xử riêng, đôi khi cả ngôn ngữ riêng kiểu «bùn wá», khiến cho các bậc phụ huynh cảm thấy rất khó gần, khó hiểu và rất dễ dị ứng.

Quý phụ huynh cứ tưởng tượng xem, nếu một thiếu niên dù nam hay nữ mà có trong tay mọi «quyền lực» như một người trưởng thành (yêu thương, đi lại, kết bạn, quyết định…) nhưng lại không phải mang trên vai trách nhiệm nặng nề của tuổi trưởng thành, thì sẽ ra thế nào khi vùng vẫy trong xã hội tiêu thụ và cạm bẫy của quảng cáo hiện nay?

Thực ra, ai có thể hiểu rõ hơn tuổi thiếu niên rằng phải vất vả, đổ mồ hôi thế nào để chiến thắng khỏi ước muốn khẳng định mình, khỏi khát khao va mình vào thế giới hưởng thụ ? Hoặc có mấy tuổi teen nghĩ tới hậu quả khi mình thực hiện một hành động nào đó ?

Rất khó kiểm soát. Rất khó nghĩ đến thiệt hơn cho người khác. Tuổi teen là tuổi khẳng định chính mình một cách liều lĩnh nhất.

Đứng trước thế giới tuổi teen như thế, là nhà giáo dục, chúng ta không thể không chọn lựa lứa tuổi này, vì đây là tuổi dễ vỡ nhất. Hãy tìm cách hiểu các em hơn, đi vào thế giới «tuổi teen» để yêu thương và hướng dẫn chúng. Tuổi thiếu niên cần những nhà giáo dục yêu thương và có khả năng đồng hành với các em, hầu giúp các em đi qua chặng đường đầy vất vả này với tiếng cười vui, thanh thản.

Những số sau, sẽ trình bày các chủ đề thuộc thế giới tuổi teen và đề xuất giáo dục. Gồm «Thể lý căng tràn sức sống», «Một núi lửa bên trong», «Khối óc bắt đầu lý luận», «Con đường dài để biết yêu», «Kế hoạch yêu thương».

Nhật Tâm

 

Bài viết liên quan

spot_img

Dõi theo chúng tôi

Nên Biết

Bài viết ngẫu nhiên

error: Welcome to THE GIOI SALEDIENG