“Mọi thứ trong Giáo Hội đều là tình yêu: tất cả sống trong tình yêu, vì tình yêu và xuất phát từ tình yêu.” Câu nói sâu sắc này của Thánh Phanxicô Salê tóm tắt tinh hoa trong cách tiếp cận mang tính cách mạng của ngài về truyền thông trong Giáo Hội. Sống trong một thời kỳ đầy biến động và biến đổi văn hóa, xã hội, chính trị và tôn giáo quan trọng, thánh Phanxicô Salê (1567-1622) đã đưa ra một phương pháp mới để thông truyền với người khác qua lăng kính của tình yêu và truyền thông thần linh.
Trọng tâm của thần học và linh đạo của thánh Phanxicô Salê là khái niệm truyền thông, bắt nguồn sâu sắc từ mầu nhiệm Ba Ngôi. Ngài tin rằng thông qua ân sủng và ơn gọi, con người được mời gọi tham dự vào mầu nhiệm thần linh này. Cách tiếp cận của ngài về truyền thông được truyền cảm hứng từ Phúc Âm và nhằm tạo ra những mối quan hệ chân thật dựa trên tình yêu và sự hiểu biết lẫn nhau. Đối với thánh Phanxicô Salê, truyền thông không chỉ đơn thuần là trao đổi lời nói mà là một hành động sâu sắc của việc chia sẻ bản thân với người khác, làm cho những kinh nghiệm và tình yêu của mình được biết đến và cảm nhận.
Mô hình truyền thông của thánh Phanxicô Salê mang tính cá vị và liên vị. Ngài nhấn mạnh việc hiểu từng cá nhân trong bối cảnh cụ thể của họ — xem xét nguồn gốc, lịch sử, nỗ lực và khát vọng của họ. Đối với ngài, truyền thông hiệu quả là xây dựng các kết nối, thúc đẩy các cuộc gặp gỡ và nuôi dưỡng sự gần gũi. Ngài đã nói rằng truyền thông đích thực dẫn đến sự hiệp thông, nơi mọi người chia sẻ trải nghiệm của mình và cùng nhau trưởng thành trong đức tin và tình yêu.
Một trong những nguyên tắc cơ bản hướng dẫn thánh Phanxicô Salê là niềm tin rằng Thiên Chúa truyền thông vì tình yêu. Ngài nhìn nhận truyền thông thần linh này như một món quà mà con người được mời gọi đáp lại bằng tinh thần yêu thương, sự trao phó và cam kết vui vẻ. Quan điểm này mở ra một con đường linh đạo độc đáo, nơi truyền thông trở thành một hình thức nghệ thuật, một hành động mục vụ và một phương tiện sống động đức tin của mình một cách năng động và sáng tạo.
Bối cảnh của thánh Phanxicô Salê rất đặc biệt và toàn diện. Sinh ra trong gia đình quý tộc của Boisy ở Savoy, ngài nhận được một nền giáo dục sâu rộng, học thần học tại Paris và luật tại Padua. Thành tựu học thuật của ngài, kết thúc bằng các bằng cấp về Giáo Luật và Dân Luật, trang bị cho ngài một sự hiểu biết rộng rãi và sâu sắc mà sau này ngài áp dụng vào công việc mục vụ và linh đạo của mình.
Các tác phẩm của ngài, bao gồm thư từ, bài giảng, lời cầu nguyện và thơ ca, biểu lộ chiều sâu của nội tâm linh đạo của ngài và tầm nhìn của ngài về Thiên Chúa và thế giới. Những tác phẩm này cung cấp cái nhìn sâu sắc về ơn gọi và sứ mệnh của ngài như một người giao tiếp. Giáo Hội, công nhận những đóng góp quan trọng của ngài cho thế giới truyền thông, đã chọn ngài làm vị thánh bảo trợ của các nhà báo và nhà văn Công giáo vào ngày 26 tháng 1 năm 1923, dưới thời Giáo hoàng Piô XI.
Đức Giáo hoàng Phaolô VI, trong tông huấn “Sabaudiae gemma”, đã mô tả thánh Phanxicô Salê là một người có trí tuệ sắc bén, lòng tốt yêu thương và cái nhìn sâu sắc về tâm linh. Phong thái của ngài nhẹ nhàng, tinh thần của ngài cần mẫn và tình yêu của ngài đối với vẻ đẹp và sự thật là vô song. Tương tự, Giáo hoàng Biển Đức XVI đã nhấn mạnh giá trị to lớn của các tác phẩm của thánh Phanxicô Salê, đặc biệt là “Khảo Luận về Tình Yêu Thiên Chúa”, vừa là một tác phẩm thần học toàn diện vừa là một tác phẩm văn học cuốn hút. Khảo Luận này khám phá xu hướng tự nhiên của trái tim con người, ngay cả khi đang mắc tội, yêu Thiên Chúa trên hết, sử dụng hình ảnh phong phú để mô tả mối quan hệ giữa Thiên Chúa và con người.
Các tác phẩm sáng tạo của thánh Phanxicô Salê, đặc biệt là “Dẫn vào Đời Sống Sùng Mộ” và “Khảo Luận về Tình Yêu Thiên Chúa”, đã có ảnh hưởng lâu dài đến linh đạo Kitô giáo. Các bức thư của ngài, đặc trưng bởi phong cách thân thuộc và trìu mến, mang lại hướng dẫn tâm linh sâu sắc, trong khi các bài giảng và bài thuyết giảng của ngài tiếp tục truyền cảm hứng cho các thế hệ với sự giản dị, sâu sắc và thân mật.
Ngay cả sau bốn thế kỷ kể từ khi ngài qua đời, tầm nhìn và phong thái truyền thông của thánh Phanxicô Salê vẫn sống động và phù hợp, nhấn mạnh di sản lâu dài của ngài như một bậc thầy truyền thông trong đời sống Giáo Hội. Những lời dạy của ngài về tình yêu và truyền thông tiếp tục hướng dẫn và truyền cảm hứng, nhắc nhở chúng ta rằng cốt lõi của mọi tương tác thần linh và nhân văn là sự thật sâu sắc rằng “Mọi thứ trong Giáo Hội đều là tình yêu”.
Lm. Micae Rua
Trần Phạm Hoàng Gia Thi, SDB