Tu hội Sa-lê-diêng từ lâu đã dấn thân phục vụ giới trẻ qua giáo dục và loan báo Tin Mừng. Tuy nhiên, trong một thế giới đang thay đổi nhanh chóng với chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa tiêu thụ và những biến chuyển văn hóa, ơn gọi Sa-lê-diêng đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng. Tổng Tu Nghị 29 (TTN 29), diễn ra từ ngày 16 tháng 2 đến ngày 12 tháng 4 năm 2025, với chủ đề “Say mê Chúa Giê-su Ki-tô, Hiến thân cho Giới trẻ”, đã thẳng thắn đối diện với những thách thức này, kêu gọi một sự tập trung mới vào Chúa Giê-su Ki-tô và “ơn thống nhất” để củng cố căn tính Sa-lê-diêng. Bài này sẽ khám phá tình trạng hiện tại của ơn gọi Sa-lê-diêng, sự phân mảnh thiêng liêng mà Tu hội đang đối mặt, và những cam kết cụ thể được đề xuất để làm sống lại sứ mạng của Tu hội Sa-lê-diêng.

1- Tình trạng hiện tại của ơn gọi Sa-lê-diêng

Ơn gọi Sa-lê-diêng bắt nguồn sâu xa từ mối tương quan cá nhân với Chúa Giê-su Ki-tô, được truyền cảm hứng bởi cuộc đời và giáo huấn của Don Bosco. Nhiều anh em Sa-lê-diêng vẫn sống ơn gọi này với “sự trung thành vui tươi”, duy trì một mối liên kết đầy nhiệt huyết với Thiên Chúa và bước theo con đường phục vụ giới trẻ của Don Bosco (§11). Tuy nhiên, Tổng Tu Nghị thừa nhận rằng xã hội hiện đại đang đặt ra những trở ngại đáng kể. “Nhịp sống chóng vánh” của thời đại, cùng với “chủ nghĩa cá nhân và sức hấp dẫn của chủ nghĩa tiêu thụ”, đã đẩy chiều kích siêu việt của cuộc sống ra bên lề, ảnh hưởng ngay cả đến những người sống đời thánh hiến (§11). Các xung đột vũ trang, bất ổn kinh tế, thay đổi văn hóa, và khủng hoảng môi trường càng làm phức tạp thêm sứ mạng của Tu hội Sa-lê-diêng, đòi hỏi một thái độ “lắng nghe khiêm tốn và nhìn nhận với lòng nhân ái” để nhận ra sự hiện diện của Thiên Chúa trong lịch sử (§11).

Báo cáo của cha Bề trên Cả danh dự, Ángel Fernández Artime, tại TTN 29 đã chỉ ra một vấn đề cốt lõi: “một sự yếu kém hoặc mong manh trong cách sống đời thiêng liêng và mối tương quan với Thiên Chúa” (Artime 10). Sự mong manh này, được mô tả như một “căn bệnh tinh vi” làm xói mòn lòng trung thành, biểu hiện qua xu hướng sống một “lối sống dễ dãi và thỏa hiệp”, thiếu đi sự tận căn của Tin Mừng vốn là dấu ấn đặc trưng của căn tính Sa-lê-diêng (§12). Thánh Thể, được coi là “hành vi trung tâm của mỗi cộng đoàn Sa-lê-diêng” (HL 88), được cử hành sốt sắng trong một số cộng đoàn, nhưng ở những nơi khác lại bị lu mờ bởi thói quen và hình thức (§13). Ngoài ra, sự cân bằng giữa cầu nguyện và công việc bị đe dọa bởi “chủ nghĩa hoạt động”, một thách thức dai dẳng cho thấy những câu hỏi sâu xa hơn về cách sống căn tính Sa-lê-diêng (§13).

Một vấn đề đáng lo ngại là cuộc khủng hoảng căn tính thánh hiến. Một số anh em Sa-lê-diêng bày tỏ sự nghi ngờ về bản chất ơn gọi của mình, với các linh mục và ứng viên linh mục rời bỏ Tu hội để gia nhập hàng giáo sĩ giáo phận, cùng với những khó khăn trong việc quảng bá ơn gọi của Sư huynh Sa-lê-diêng (§14). Cha Artime lưu ý rằng “một số anh em đã bày tỏ với cha những nghi ngờ về căn tính thánh hiến của chúng ta, hoặc về căn tính Sa-lê-diêng của những người sống đời thánh hiến” (Artime 10). Ơn gọi của Sư huynh Sa-lê-diêng, một biểu hiện độc đáo ban đầu của đặc sủng Don Bosco, đang đối mặt với sự sụt giảm nghiêm trọng ở nhiều tỉnh dòng, phần nào do “tư tưởng trọng linh mục” làm lu mờ giá trị đặc thù của ơn gọi này (§14). Những thách thức này cho thấy quá trình đào tạo chưa thực sự “chạm đến trái tim một cách sâu sắc”, khiến các anh em dễ bị tổn thương trước những cám dỗ của thời đại (§14).

2- Diễn giải thách thức: Cám dỗ của sự phân mảnh nội tâm

TTN 29 xác định thách thức cốt lõi là “khó khăn trong việc sống một đời sống thực sự thống nhất”, nơi cầu nguyện, công việc, phục vụ giới trẻ, và chiêm niệm được hòa quyện hài hòa (§15). “Sự phân mảnh nội tâm” này được xem là “cám dỗ lớn” đối với các Sa-lê-diêng, bị thúc đẩy bởi các yếu tố bên ngoài như công nghệ số, vốn gây ra “chủ nghĩa cá nhân, sự nông cạn và cô lập”, và các yếu tố bên trong như lịch trình quá tải và việc bỏ bê cầu nguyện cộng đoàn (§15). Tài liệu của TTN 29 nhấn mạnh rằng “nhịp sống ngày càng nhanh, sự phức tạp gia tăng của thực tại, xu hướng hoạt động và chủ nghĩa cá nhân ảnh hưởng mạnh mẽ đến đời sống chúng ta”, đe dọa khả năng trải nghiệm Thiên Chúa một cách sâu sắc (§15).

Tuy nhiên, TTN mang đến hy vọng, khẳng định rằng “ngay cả trong thế giới nhịp độ nhanh ngày nay… Thiên Chúa đến gặp chúng ta, nói với chúng ta, và ban cho chúng ta khả năng thống nhất đời sống trong Chúa Ki-tô” (§16). Thánh Thể được trình bày như liều thuốc chữa trị sự phân mảnh, là một ân huệ nối kết cầu nguyện, tình huynh đệ, và sứ mạng. Trích dẫn Đức Giáo Hoàng Phan-xi-cô, tài liệu suy tư về lời Chúa Giê-su trong Bữa Tiệc Ly: “Thầy những khát khao ăn Lễ Vượt Qua này với anh em” (Luca 22,15), điều này cho thấy “chiều sâu của tình yêu của các Ngôi trong Ba Ngôi Chí Thánh dành cho chúng ta” (Desiderio desideravi 2). Thánh Thể kêu gọi các Sa-lê-diêng dâng mình cho tình yêu, từ bỏ những dự án tự cao và đón nhận “sự khổ chế đòi hỏi nhất” của một đời sống thánh hiến đích thực (Desiderio desideravi 6).

Chính Don Bosco là mẫu gương cho đời sống thống nhất này. Dù đảm nhận nhiều công việc tông đồ, ngài vẫn tỏa sáng “sự hiện diện của Thiên Chúa”, thể hiện “ơn thống nhất” (§17). Tài liệu cũng lấy cảm hứng từ Thánh Phan-xi-cô Sa-lê, người mà linh đạo sống thánh thiện trong đời sống thường nhật đặt nền tảng cho việc sống ơn gọi Sa-lê-diêng một cách chân thực (§17). Thông điệp Dilexit nos của Đức Giáo Hoàng Phan-xi-cô khuyến khích các Sa-lê-diêng tái khám phá những giáo huấn này để đặt Chúa Ki-tô làm trung tâm đời sống (§17).

3- Lời kêu gọi hành động: Những cam kết cụ thể

Để đối phó với những thách thức này, TTN 29 quyết định “kiên quyết làm mới lại trung tâm của Chúa Giê-su Ki-tô, tái khám phá ơn thống nhất và tránh sự nông cạn thiêng liêng” (§18). Quyết định này được cụ thể hóa qua các cam kết dành cho các anh em Sa-lê-diêng theo cấp độ cá nhân, các cộng đoàn, các tỉnh dòng, và ban lãnh đạo trung ương của Tu hội:

• Từng cá nhân anh em Sa-lê-diêng được kêu gọi lập và cập nhật kế hoạch sống cá nhân hàng năm, ưu tiên cầu nguyện cá nhân và cộng đoàn (bao gồm lectio divina, lòng sùng kính Thánh Thể, và lòng sùng kính Đức Maria), tham gia đồng hành thiêng liêng, và phân tích bối cảnh xã hội-văn hóa để làm chứng cho Tin Mừng một cách tiên tri (§18).
• Các cộng đoàn phải cử hành Thánh Thể như “hành vi trung tâm” của đời sống, dành thời gian cho viếng Thánh Thể và nguyện gẫm hàng ngày, làm sống lại truyền thống kính nhớ Đức Maria Phù Hộ hàng tháng, nghiên cứu và học hỏi Don Bosco và Thánh Phan-xicô Sa-lê, sống đức khó nghèo Tin Mừng, và quảng bá ơn gọi Sư huynh Salêdiêng (§18).
• Các tỉnh dòng được giao nhiệm vụ thúc đẩy sự hiểu biết sâu sắc hơn về căn tính Sa-lê-diêng, hỗ trợ nghiên cứu thần học tại các cơ sở như Đại học Giáo hoàng Sa-lê-diêng (UPS), đảm bảo ít nhất một anh em có bằng cấp về linh đạo Sa-lê-diêng, đầu tư vào đào tạo Sư huynh Sa-lê-diêng, thích nghi căn tính Sa-lê-diêng một cách sáng tạo với các bối cảnh văn hóa, và nâng cao chất lượng các kỳ tĩnh tâm hàng năm (§18).

Những cam kết này phản ánh một chiến lược toàn diện để giải quyết sự phân mảnh thiêng liêng và củng cố sứ mạng Sa-lê-diêng. Theo báo cáo của ZENIT, TTN cũng nhấn mạnh sự hợp tác với các cộng đoàn giáo dân và cải tổ quản trị, cho thấy một cách tiếp cận toàn diện để đổi mới (Salesian News Agency).

4- Kết luận

TTN 29 của Tu hội Sa-lê-diêng đánh dấu một thời điểm quan trọng trong lịch sử của Tu hội, đối mặt với những thách thức của một thế giới phân mảnh bằng một cam kết mới với Chúa Giê-su Ki-tô. Bằng cách đặt Thánh Thể làm trung tâm, lấy cảm hứng từ Don Bosco và Thánh Phan-xi-cô Sa-lê, và thực hiện các hành động cụ thể, các Sa-lê-diêng hướng tới việc vượt qua sự phân mảnh nội tâm và sống ơn gọi của mình với lòng trung thành tiên tri. Như Đức Giáo Hoàng Phan-xi-cô đã kêu gọi trong thông điệp gửi đến TTN, sự đổi mới này là cần thiết để các Sa-lê-diêng tiếp tục sứ mạng phục vụ giới trẻ trong một thế giới đang thay đổi (Vatican News). Trong một xã hội thường gạt bỏ chiều kích siêu việt, quyết tâm tái khám phá “ơn thống nhất” của các Sa-lê-diêng là một chứng tá mạnh mẽ cho sự phù hợp trường tồn của căn tính của Tu hội.

Lm. Micae Rua Trần Phạm Hoàng Gia Thi, SDB

_______________________

Nguồn Tham Khảo

1. Artime, Á. F. (2025). Report of the Rector Major to the 29th General Chapter. Salesians of Don Bosco.
2. Francis, Pope. (2022, June 29). Desiderio desideravi [Apostolic Letter]. Vatican. https://www.vatican.va/content/francesco/vi/apost_letters/documents/20220629-lettera-ap-desiderio-desideravi.html
3. Salesian News Agency. (2025, April 16). Salesians chart a new course for a changing world as CG29 concludes in Rome. ZENIT. https://zenit.org/2025/04/16/salesians-chart-a-new-course-for-a-changing-world-as-cg29-concludes-in-rome
4. Salesians of Don Bosco. (2025). Centrality of Christ and care of the Salesian vocation (Document of the 29th General Chapter). Salesians of Don Bosco.
5. Salesians of Don Bosco. (2025). Constitutions of the Salesians of Don Bosco (Article 88). Salesians of Don Bosco.
6. Vatican News. (2025, April). Pope Francis: Salesian General Chapter message. Vatican News. https://www.vaticannews.va/en/pope/news/2025-04/pope-francis-salesian-general-chapter-message.html