Không gian cũ mà chúng ta từng di chuyển nhường chỗ cho các không gian trực tuyến mới và những người trẻ đã có thể hòa mình vào môi trường này ngay từ khi còn nhỏ.
Trò chuyện, đặt lịch hẹn, tổ chức cuộc họp, tham dự một buổi biểu diễn, tổ chức một phong trào, kết bạn mới, chia sẻ kinh nghiệm, mua bán, trao đổi, nghe nhạc và vô số hành động khác trước đây được thực hiện trực tiếp, nay có thể gián tiếp thông qua Internet. Không gian cũ mà chúng ta đã từng di chuyển nhường chỗ cho các không gian trực tuyến mới và những người trẻ đã có thể hòa mình vào môi trường này ngay từ khi còn nhỏ.
Mỗi người đều trải qua một quá trình xã hội hóa, trong đó họ đồng hóa các giá trị và hình thành lương tâm đạo đức và luân lý cho phép họ hoạt động như những công dân trong môi trường mà họ được đưa vào. Quá trình tương tự cũng xảy ra trong phương tiện kỹ thuật số: quyền công dân kỹ thuật số đang được hiện thực hóa khi họ đang tương tác trong không gian đó. Nó không chỉ là vấn đề tiếp cận và làm chủ kỹ thuật, mà còn liên quan đến một khái niệm đa chiều, liên quan đến các chủ đề như phép xã giao, bảo mật, tiêu dùng, đạo đức, quyền, nghĩa vụ, kỹ năng kỹ thuật số và giao tiếp, cùng những chủ đề khác.
Quyền công dân kỹ thuật số là một khái niệm rộng thậm chí xác định các hướng đi mà xã hội sẽ tuân theo. Có những kỹ năng nhận thức cần được đồng hóa và trải nghiệm của các đối tượng, chẳng hạn như: tính tự chủ, tư duy phản biện, khả năng ra quyết định hoặc kỹ năng giao tiếp. Ngoài ra còn có các kỹ năng tình cảm như giá trị nhân phẩm, lòng khoan dung, sự kiên nhẫn, sự tha thứ, nhận thức cộng đồng và quan tâm đến người khác; và các kỹ năng ứng xử liên quan đến vấn đề tham gia vào cuộc sống cộng đồng, tuân thủ luật pháp và các quy định của xã hội. Tất cả những điều này diễn ra trong một quá trình liên tục và tiệm tiến mà chính các bạn trẻ cũng cần phải suy nghĩ ra.
Phong trào Giới trẻ Salêdiêng
Mối quan tâm đến việc hình thành quyền công dân là một trong những đặc điểm của Phong trào Giới trẻ Salêdiêng, đặc biệt là liên quan đến việc tích cực đưa những người trẻ vào môi trường mà chính họ tìm thấy. Giai đoạn chúng ta đang trải qua, được đánh dấu bởi đại dịch Covid-19, là cơ hội để khuyến khích những người trẻ suy nghĩ lại về cách họ đối mặt với trải nghiệm về quyền công dân kỹ thuật số. Thời điểm này càng thấy rõ hơn việc chèn kỹ thuật số không chỉ của giới trẻ mà của toàn xã hội, và suy ngẫm về quá trình này hẳn là mối quan tâm của các nhóm trẻ.
Cùng với đại dịch, chúng ta phải đối mặt với một lượng lớn thông tin cần được chọn lọc, xử lý và tiêu hóa. Trong bối cảnh này, lập trường đạo đức, luân lý và Kitô giáo cần phải được củng cố rất nhiều để mọi người có thể hành động từ góc độ dân sự trong các phương tiện kỹ thuật số, cũng như trong môi trường vật chất. Tư thế có ý thức và phê phán này đang dần hình thành và đòi hỏi sự suy ngẫm khi luyện tập hàng ngày. Do đó, Phong trào Giới trẻ Salêdiêng có vai trò cơ bản trong việc cung cấp một khu vực để chia sẻ và đối thoại cởi mở. Các hành động được đề xuất cũng cho phép đưa ra ý kiến phản biện và sáng tạo, dựa trên trọng tâm của con người, như chủ nghĩa nhân bản Kitô giáo của Thánh Phanxicô Salê đã chỉ ra.
Sự đa dạng của các đề xuất, niềm vui điển hình của người Salêdiêng và vai trò của người trẻ là những đặc điểm nổi bật của Phong trào Giới trẻ Salêdiêng và cũng tập trung vào sự phát triển của quyền công dân kỹ thuật số. Sự tham gia của những người trẻ vào các mục đích xã hội, môi trường và đạo đức là rất lành mạnh và Internet làm cho hoạt động không gian mạng này trở nên khả thi. Rõ ràng là các hành động được đề xuất trong môi trường kỹ thuật số không được tách giới trẻ khỏi hoàn cảnh cụ thể mà họ đang sống. Phải luôn luôn tính đến sự phù hợp với thực tế. Đồng thời, sự tham gia của những người trẻ vào các vấn đề liên quan đến quyền công dân cho phép họ trở thành những tác nhân của sự thay đổi ở đây và bây giờ, tìm kiếm sự biến đổi xã hội phù hợp với điều mà chúng ta tin là sự truyền bá Nước Thiên Chúa.
Mối tương quan giữa người với người
Một khía cạnh quan trọng cần được làm nổi bật, liên quan đến Quyền công dân Kỹ thuật số, liên quan đến các mối quan hệ giữa con người với nhau. Một rủi ro xảy ra trong môi trường ảo là chúng ta quên rằng ở phía bên kia của màn hình có người chứ không chỉ đơn giản là các điểm kết nối. Và mỗi người cần được đối xử bằng sự tôn trọng, tình cảm, tình nghĩa và sự đồng cảm. Điều này cũng đúng với những người nghĩ khác chúng ta. Có thể thấy sự hung hăng và bạo lực cũng đã phát triển như thế nào trong môi trường ảo, nơi nhiều người không thể đối phó với những điều khác biệt. Để lại những điều hão huyền của những người có suy nghĩ giống hệt chúng ta và đối thoại lành mạnh với nhau là một dấu hiệu của sự khác biệt thể hiện mức độ kinh nghiệm về tư cách công dân của chúng ta.
Phong trào Giới trẻ Salêdiêng đại diện cho tính liên tục của đặc sủng và sứ mệnh Salêdiêng, đồng thời mang theo khả năng rộng lớn của hoạt động giáo dục và truyền giáo, trong đó người trẻ truyền giáo cho một người trẻ khác. Điều này rất quan trọng, đặc biệt là trong một thế giới được đánh dấu bởi các công nghệ kỹ thuật số. Mong sao các nhóm trẻ của chúng ta trở thành những trường học về quyền công dân kỹ thuật số, trong đó mỗi người trẻ là một người có ảnh hưởng đến việc thực hành các giá trị tốt đẹp, nhân bản và Kitô giáo!
Márcia Koffermann, FMA
Gia Thi, SDB chuyển ngữ